කාන්තා ව්යවසායකයින් බොහෝ විට ව්යාපාරයක් ආරම්භ කිරීමට අවශ්ය අරමුදල් නැතහොත් මූලධනය සපයා ගැනීමේ මාවත සොයා ගන්නේ සම මට්ටමේ ක්රීඩා පිටියකට වඩා අතිෂය දුෂ්කර හා අභියෝගාත්මක ප්රවේශයකිනි. මෙවැනි පසුබිමක් තුළ ව්යවසායක භූ දර්ශනය විකෘති වී තිබීම හුදු අහම්බයක් නොවේ.
ශෝකජනක සත්යය නම්, විවිධ ක්ෂේත්රවල ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සඳහා සැලකිය යුතු ප්රගතියක් තිබිය දීත්, කාන්තා ව්යවසායිකාවන් ව්යාපාර සහ නවෝත්පාදන ක්ෂේත්රය අරමුදල් ප්රවේශ්යතාවයේ අධෛර්යමත් විෂමතාවයක් සමඟ දිගට ම පොරබදමින් සිටීම ය.
මෙම ලිපියෙන් අපි කාන්තා ව්යවසායකයින් මුහුණ දෙන අභියෝග කිහිපයක් දෙස බලමු.
ව්යවසායක අරමුදල්වල ස්ත්රී පුරුෂ අසමානතාවය
අධ්යයනයන් සහ සමීක්ෂණවලින් පෙන්නුම් කර ඇත්තේ, කාන්තා ව්යවසායකයින් තම ව්යාපාර සඳහා අරමුදල් සෙවීමේ දී බොහෝ විට ගැටලුවලට මුහුණ දෙන බවයි. (ළමා රැකවරණය සහ පවුලේ සහයෝගය පිළිබඳ ප්රශ්න වැනි ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවයට පක්ෂපාතී ප්රශ්නවල සිට, කාන්තා ව්යාපාරික නායිකාවන්ගේ නොහැකියාව ඉස්මතු කිරීම සඳහා විශේෂයෙන් ඉලක්ක කරන ප්රශ්න දක්වා), ලොව පුරා අරමුදල් සොයා ගන්නා කාන්තා ව්යවසායකයින්ගේ මාවතේ බොහෝ බාධා පවතී. උදාහරණයක් ලෙස, ඉන්දියාව ගත හැකිය. 2021 දී ඉන්දීය VC අරමුදල්වලින් 0.3%ක් පමණක් කාන්තා ව්යවසායකයින් වෙත ගිය අතර, 2022 දී රාජ්ය නොවන සංවිධානයක් විසින් කරන ලද සමීක්ෂණයකින් පෙන්නුම් කළේ කාන්තා ව්යවසායකයින්ගෙන් 85%කට ආසන්න ප්රමාණයක් රාජ්ය අංශයේ බැංකුවලින් ණය ලබා ගැනීමේ ගැටලුවකට මුහුණ දී ඇති බවයි.
2018 අප්රේල් මාසයේ Academy of Management Journal ප්රකාශයට පත් කරන ලද අධ්යයනයකින් පෙන්නුම් කළේ ආයෝජකයින් බොහෝ විට පිරිමි ව්යවසායකයන්ගෙන් කාන්තා ව්යවසායකයින් හා සසඳන විට අරමුදල් සැපයීමේ ඉහළ අවස්ථාවක් ඇති ප්රශ්න වර්ග අසන බවයි. සෑම කාන්තා ව්යවසායිකාවක් ම මෙම අභියෝගවලට මුහුණ නො දෙන නමුත්, අධ්යයනවලින් පෙනී යන්නේ බොහෝ දෙනා එසේ කරන බවයි. එම නිසා මෙම උත්සුකයන්ට අවධානය යොමු කළ යුතුය.
කාන්තා ව්යවසායකයින් මුහුණ දෙන අභියෝග මොනවාද?
කාන්තා ව්යවසායකයින් ප්රාග්ධනය සොයා ගැනීමට සහ අරමුදල් සෙවීමට බාධා කළ හැකි සුවිශේෂී අභියෝග කිහිපයකට මුහුණ දෙයි. වඩාත්ම කැපී පෙනෙන ඒවායින් කිහිපයක් පහත දැක් වේ.
1.ආයෝජන තීරණ වල ස්ත්රී පුරුෂ භේදය / Gender bias in investment decisions
කාන්තා ව්යවසායකයින් මුහුණ දෙන වැදගත් ම බාධාවන්ගෙන් එකක් වන්නේ ආයෝජන තීරණ කෙරෙහි බලපාන ව්යාප්ත ස්ත්රී පුරුෂ භේදය යි. අධ්යයනවලින් පෙන්නුම් කර ඇත්තේ ප්රධාන වශයෙන් පිරිමින් වන ආයෝජකයින්, පිරිමි ව්යවසායකයින් විසින් ඉදිරිපත් කරන ව්යාපෘති යෝජනාවලට වැඩි ප්රතිචාරයක් දක්වන බවයි. මෙම පක්ෂග්රාහීත්වය කාන්තාවන්ගේ ව්යාපාරික ඥානය කෙරෙහි විශ්වාසයක් නොමැතිකම ලෙස ප්රකාශ විය හැකි අතර, අරමුදල් අවස්ථා අඩු කිරීමට හේතු වේ. එහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන්, අත්යවශ්ය මූල්ය සම්පත් වෙත ප්රවේශ වීමට බාධා කරමින් තම ව්යාපාරික අදහස්වල ශක්යතාව ඔප්පු කිරීමට කාන්තාවන්ට බොහෝ විට වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කිරීමට සිදුවේ
II. ව්යාපාර ප්රාග්ධන සමාගම්වල කාන්තා නියෝජිතයින් නොමැතිකම / Lack of women representatives in venture capital firms
ව්යාපාර ප්රාග්ධන සමාගම් තුළ විවිධත්වය නොමැතික ම කාන්තා ව්යවසායකයින් මුහුණ දෙන අභියෝග සංකීර්ණ කරයි. ආයෝජන සමාගම්වල තීරණ ගන්නන් ප්රධාන වශයෙන් පිරිමින් වන විට, කාන්තාවන් විසින් මෙහෙයවන ව්යාපාරවල ඉදිරි දර්ශන සහ අවශ්යතා නොසලකා හැරිය හැකිය. මෙම සාපේක්ෂ උපදේශකයින් සහ උපදේශකයින් නොමැති වීම කාන්තාවන් විසින් මෙහෙයවන ආරම්භකයින් මුහුණ දිය හැකි අද්විතීය අභියෝගවලට ගැළපෙන පරිදි අරමුදල් ලබා ගැනීමේ සහ උපාය මාර්ගික මාර්ගෝපදේශ වෙත ප්රවේශ වීමේ අවස්ථා අඩු කරයි.
III. ස්ත්රී පුරුෂ භාවය ඒකාකෘති / Gender stereotypes
කාන්තාවන්ගේ භූමිකාවන් සහ හැකියාවන් පිළිබඳ ඒකාකෘති ඔවුන්ගේ ව්යවසායකත්ව ප්රයත්නයන් මත සෙවනැල්ලක් දැමිය හැකිය. අධි පීඩන ව්යාපාරික තත්ත්වයන් සමඟ කටයුතු කිරීමට කාන්තාවන් වැඩි අවදානමක් හෝ අඩු හැකියාවක් ඇති බවට ආයෝජකයින් පූර්ව නිගමනවලට එළඹිය හැකිය. මෙම වැරදි වැටහීම් කාන්තා ව්යවසායකයින්ට අරමුදල් ප්රතික්ෂේප කිරීමට හෝ අඩු වාසිදායක කොන්දේසි පිරිනැමීමට හේතු විය හැකිය.
IV. වෙළඳපළ පක්ෂග්රාහී වීම / Market bias
කාන්තා ව්යවසායකයින්ට බොහෝ විට පරීක්ෂා නොකළ හෝ නව්ය වෙළඳපොළවල් කෙරෙහි ආයෝජක විශ්වාසය දිනා ගැනීමට අපහසු වේ. ආයෝජකයින් ඇතැම් කර්මාන්ත පිරිමින්ට වඩාත් සුදුසු යැයි වටහා ගත හැකි අතර, සංශයවාදීත්වයට මුහුණ දෙන නැගී එන අංශවල කාන්තාවන් විසින් මෙහෙයවන ව්යාපාරවලට මඟ පාදයි. එහි ප්රතිඵලයක් වශයෙන්, කාන්තා ව්යවසායකයින් සාම්ප්රදායික හෝ “ස්ත්රී” කර්මාන්ත වෙත තල්ලු විය හැකි අතර, නව සහ විභව ලාභදායි වෙළඳපොළවල් වෙත පිවිසීමේ අවස්ථාව සීමා කරයි.
V. ජාලකරණ විෂමතා / Networking disparities
ව්යාපාරයට සම්බන්ධ ඕනෑ ම දෙයක් කර ඇති ඕනෑ ම අයෙකුට ව්යවසායකයින් සඳහා ජාලකරණය කෙතරම් වැදගත් ද යන්න ඔබට පැවසිය හැකිය. එහෙත්, කාන්තා ව්යවසායකයින්ට බොහෝ විට නිවැරදි කවයන් වෙත සීමිත ප්රවේශයක් ඇත. විශේෂිත ජාලකරණ සිදුවීම් සහ අවිධිමත් රැස්වීම් එවැනි අවකාශයන්හි ඓතිහාසික පිරිමි ආධිපත්යය හේතුවෙන් කාන්තාවන් බැහැර කළ හැකිය. ප්රධාන තීරණ ගන්නන් සහ විභව ආයෝජකයින්ට නිරාවරණය නොවීම නිසා කාන්තාවන්ට ඔවුන්ගේ ව්යාපාර ප්රදර්ශනය කිරීමට සහ අරමුදල් සාර්ථකත්වය සඳහා අවශ්ය සම්බන්ධතා ගොඩනගා ගැනීමට ඇති හැකියාවට බාධාවක් විය හැකිය.
VI. අවස්ථා වල අඩු නියෝජනය / Underrepresentation in pitching opportunities
අරමුදල් සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා ආයෝජකයින්ට ව්යාපාරික අදහස් ලබා දීමේ අවස්ථා අත්යවශ්ය වේ. නමුත් මෙම අවස්ථා ලබා ගැනීමේ දී කාන්තාවන් බොහෝ විට අභියෝගවලට මුහුණ දෙයි. සමහර සිදුවීම් සහ තරඟ පක්ෂග්රාහී තේරීම් ක්රියාවලියක් තිබිය හැකිය, නැතහොත් පිරිමි සහභාගිවන්නන් විසින් ආධිපත්යය දරනු ඇත. එමඟින් කාන්තාවන්ට ඔවුන්ගේ අදහස් විභව අනුග්රාහකයින්ට ඉදිරිපත් කිරීමට අපහසු වේ. මෙම අඩු නියෝජනය ඔවුන්ගේ නිරාවරණය සහ විභව ආයෝජකයින් වෙත ප්රවේශය සීමා කරයි.
කාන්තා ව්යවසායකයින්ට යෙදිය හැකි උපාය මාර්ග මොනවාද?
ශක්තිමත් ආධාරක ජාලයක් ගොඩනඟන්න / Build a strong support network – විවිධ සහ ශක්තිමත් ආධාරක ජාලයක් බිහිකර ගැනීම කාන්තා ව්යවසායකයින් හට ඉතා වැදගත් වේ. ඔබ මුහුණ දෙන අභියෝග තේරුම් ගෙන මඟ පෙන්වීම්, තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය සහ වටිනා හැඳින්වීම් සැපයිය හැකි උපදේශකයින් සහ සෙසු ව්යවසායකයින් සමඟ සම්බන්ධ වන්න. මෙම සම්බන්ධතා භාවිතා කිරීම ජාල පරතරය පියවා ගැනීමට සහ වෙනත් ආකාරයකින් ළඟා විය නොහැකි සම්පත් වෙත ප්රවේශය ලබා දීමට උපකාරී වේ.
ඔන්ලයින් වේදිකා සහ සමූහ අරමුදල් ලබා ගැනීම Leverage online platforms and crowdfunding – ඩිජිටල් යුගයේ, කාන්තා ව්යවසායකයින්ට පුළුල් ප්රේක්ෂකයන්ගෙන් සෘජුවම අරමුදල් රැස් කිරීම සඳහා සබැඳි වේදිකාවල / online platforms සහ සමූහ අරමුදල් / crowdfunding සැපයීමේ බලය උපයෝගී කර ගත හැකිය. Crowdfunding වේදිකා ව්යවසායකයින්ට ඔවුන්ගේ අදහස් ගෝලීය ප්රජාවකට ඉදිරිපත් කිරීමට ඉඩ සලසයි. එය වඩාත් විවිධාකාර සහ ඇතුළත් අනුග්රාහකයින් සමූහයක් ආකර්ෂණය කර ගත හැකිය. සාම්ප්රදායික ආයෝජකයින් වෙත ළඟා වීමට පෙර වෙළඳපළ ඉල්ලුම ඔප්පු කිරීමට සහ කම්පනය ලබා ගැනීමට මෙම වේදිකා ද අවස්ථාවක් ලබා දෙයි.
ආකර්ශනීය ව්යාපාරික පසුබිමක් සකසන්න / Craft a compelling business pitch – විභව ආයෝජකයින්ගේ අවධානය සහ විශ්වාසය ග්රහණය කර ගැනීම සඳහා මනාව සකස් කරන ලද ව්යාපාරික සම්බන්ධතා හා පසුබිමක් අත්යවශ්ය වේ. වෙළඳපළ අවස්ථාව, ඔබේ විශේෂඥභාවය සහ ඔබේ ව්යාපාරයේ අද්විතීය වටිනාකම් යෝජනාව ප්රදර්ශනය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න. ඔබගේ ව්යාපාරයේ ශක්යතාවය සහ වර්ධන විභවය විදහා දැක්වීමට ඕනෑම විභව ගැටලු වෙත අවධානය යොමු කර දත්ත මත පදනම් වූ සාක්ෂි සපයන්න.
විවිධ ආයෝජකයින් සොයන්න / Seek out diverse investors – විවිධත්වය අගය කරන සහ කාන්තාවන් විසින් මෙහෙයවන ව්යාපාරවල ප්රයෝජනයට නොගත් විභවයන් තේරුම් ගන්නා ආයෝජකයින් සොයන්න. කාන්තා ව්යවසායකයින්ට සහය වීමට ප්රමුඛත්වය දෙන අරමුදල්, දේවදූත ආයෝජකයින් සහ ව්යාපාර ප්රාග්ධන සමාගම් හඳුනා ගැනීම මෙහිදී වැදගත් ය. මෙම ආයෝජකයින් වෙළඳපළ අවස්ථාව අගය කිරීමට සහ අරමුදල් තීරණ සඳහා වඩාත් විවෘත මනසකින් යුත් ප්රවේශයක් ගෙන ඒමට වැඩි ඉඩක් ඇත.
කාන්තා කේන්ද්රීය වැඩසටහන් සහ තරඟ සඳහා සහභාගී වන්න / Participate in women-focused programs and competitions – දැනුම්වත් කිරීමේ හෝ පුහුණු වැඩසටහන්, තරඟ සහ ප්රදාන (විශේෂයෙන් කාන්තාවන් ඉලක්ක කරන) නොසලකා නොහරින්න. මෙම මුලපිරීම්වලට සහභාගී වීමෙන් අරමුදල් සඳහා ප්රවේශය ලබා දෙනවා පමණක් නොව උපදේශනය, කුසලතා සංවර්ධනය සහ සහායක ප්රජාවකට නිරාවරණය වීම සඳහා අවස්ථා ද ලබා දේ. අරමුදල් සාර්ථකත්වය සඳහා වටිනා පියවරක් ලෙස ක්රියා කළ හැකි බැවින් මෙම වැඩසටහන් සඳහා අයදුම් කරන්න.
ශක්තිමත් සබැඳි පැවැත්මක් ගොඩනඟන්න / Build a robust online presence – ශක්තිමත් සබැඳි පැවැත්මක් තිබීම විශ්වසනීයත්වය තහවුරු කිරීමට සහ විභව ආයෝජකයින් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට උපකාරී වේ. වෘත්තීය වෙබ් අඩවියක් සංවර්ධනය කිරීම, ක්රියාකාරී සමාජ මාධ්ය පැතිකඩ පවත්වාගෙන යාම සහ සිතුවිලි නායකත්ව අන්තර්ගතය හරහා ඔබේ ප්රවීණත්වය ප්රදර්ශනය කරන්න. මනාව සකස් කරන ලද සබැඳි පැවැත්මක් ආයෝජකයින් අතර විශ්වාසය ගොඩනැගීමට සහ උනන්දුව ජනනය කිරීමට දායක විය හැකිය.
කාන්තා ව්යවසායකයින් සඳහා අරමුදල් විකල්ප සොයන්න / Look for funding options for women entrepreneurs – අරමුදල් අවස්ථා වල විෂමතාවය හේතුවෙන්, බොහෝ රටවල කාන්තා ව්යවසායකයින්ට ඔවුන්ගේ ව්යාපෘතිය ආරම්භ කිරීමට හෝ එය බිමෙන් බැහැර වූ පසු එය ඉදිරියට ගෙන යාමට අවශ්ය ප්රාග්ධනය ලබා දිය හැකි රාජ්ය මුලපිරීම් තිබේ. මෙම වැඩසටහන් ඔබේ පසුබිම සහ විශේෂත්වය මත පදනම්ව ප්රතිලාභ ලබා දිය හැකිය. එබැවින් ඔබේ අවශ්යතා සඳහා උපකාර කළ හැකි අය ගැන අනිවාර්යයෙන්ම අවධානයෙන් සිටින්න.
අවසාන සිතුවිලි
ව්යාපාරික ක්ෂේත්රය හැඩගස්වන කාන්තා ව්යවසායකයින්ගේ අනාගතය දීප්තිමත් බව පෙනේ. පසුගිය දශක දෙක තුළ කාන්තා ව්යවසායකයින්ගේ කැපී පෙනෙන වර්ධනයක් (114%ක්) සිදු වී ඇති අතර ඔවුන්ගේ ව්යාපාර 84%ක ආකර්ෂණීය වේගයකින් වර්ධනය වේ. මෙම ධනාත්මක ප්රවණතා ඔවුන් නව ව්යාපාරික ප්රවේශයන්, නම්යශීලී වැඩ සැකසුම් සහ විවිධ නායකත්ව ව්යුහයන් අනුගමනය කරන ආකාරය තුළින් ඔවුන්ගේ අනුවර්තනය සහ නවෝත්පාදනය ඉස්මතු කරයි.
සොම්දුත්තා සිං / Somdutta Singh විසින් Women entrepreneurs finding funding out of reach? යන ශීර්ෂපාඨය යටතේ https://www.linkedin.com වෙත සම්පාදිත ලිපියක සම්පූර්ණ සිංහල පරිවර්තනයකි.
