කෘෂි ව්‍යාපාර / Agribusiness ගොවිතැන සහ ගොවිතැන ආශ්‍රිත වාණිජ්‍යය සඳහා වන ආර්ථික අංශ ආවරණය කරයි. නිෂ්පාදනය, සැකසීම සහ බෙදා හැරීම ඇතුළුව කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ වෙළඳපොළට ලබා ගැනීම සඳහා වන සියලු පියවර එයට ඇතුළත් වේ. මෙම කර්මාන්තය ඕනෑම ආර්ථිකයක සාම්ප්‍රදායික කොටසකි, විශේෂයෙන් වගා කළ හැකි ඉඩම් සහ අපනයනය සඳහා අතිරික්ත කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ඇති රටවල කෘෂි ව්‍යාපාර අංශය ආර්ථික හා සමාජයීය වශයෙන් ඉහළ වැදගත්කමක් දරයි.
කෘෂි ව්‍යාපාර අවබෝධ කර ගැනීම
කෘෂි ව්‍යාපාර, අංශයක් ලෙස සහ ඒකාබද්ධ පද්ධතියක් ලෙස කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ඉහළ නැංවීමේ සියලු විවිධ අංශ වේ. ගොවිපළ භාණ්ඩ වෙළඳාම පැරණිතම මානව ව්‍යාපාර අතර ඉදිරියෙන්ම සිටින නමුත් පසුගිය සියවසේ දියුණුව එය අධි තාක්‍ෂණික කර්මාන්තයක් බවට පත් කර ඇත.
ගොවීන් සතුන් ඇති දැඩි කරන අතර පලතුරු සහ එළවළු අස්වැන්න නෙළා ගන්නේ නවීන අස්වනු නෙළීමේ ශිල්පීය ක්‍රම භාවිතා කරමිනි, ඒවාට GPS භාවිතා කිරීම ඇතුළුව ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම් කළමනාකරණය කිරීම ඇතුළත් වේ. නිෂ්පාදකයින් ඉතා සුළු ශ්‍රමයක් අවශ්‍ය වන ස්වයංක්‍රීය යන්ත්‍ර වැඩි වැඩියෙන් සංවර්ධනය කර ඇති අතර නිෂ්පාදනය වඩාත් පිරිසිදු හා කාර්යක්ෂම කිරීම සඳහා සැකසුම් කම්හල් පශු සම්පත් පිරිසිදු කර ඇසුරුම් කරන ආකාරය නිරන්තරයෙන් අලුත් කරමින් සිටී.
පාරිභෝගිකයින්ට මෙම කර්මාන්තයේ සෑම කොටසක්ම නොපෙනුනත්, ආහාර මිල අඩු කිරීම ඉලක්ක කර ගනිමින් තිරසාරව පැවතීමට මෙම අංශයේ උත්සාහයන් මත අපි විශ්වාසය තබමු.
කෘෂි ව්‍යාපාර වෙළඳපොළ බලවේග
පාරිභෝගික ආකල්ප වෙනස් වීම වැනි වෙළඳපොළ බලවේග සහ පෘථිවියේ දේශගුණයේ වෙනස්වීම් වැනි ස්වාභාවික බලවේග කෘෂි ව්‍යාපාර කෙරෙහි සැලකිය යුතු ලෙස බලපෑම් කරයි.
පාරිභෝගික රුචි අරුචිකම් වෙනස් වීම වගා කරන සහ වගා කරන නිෂ්පාදන වෙනස් කරයි. නිදසුනක් වශයෙන්, රතු මස් වලින් ඉවත් වීම හරක් මස් සඳහා ඇති ඉල්ලුම පහත වැටීමට සහ ඒ අනුව මිල ගණන් පහත වැටීමට හේතු විය හැකි අතර, ගොවිබිම් අක්කර දහස් ගණනක් භාවිතා කරන ආකාරය වෙනස් කරයි. නිෂ්පාදන සඳහා ඇති ඉල්ලුම වැඩිවීම ගොවීන් වගා කරන පලතුරු සහ එළවළු මිශ්‍රණය වෙනස් කළ හැකි අතර, වාරිමාර්ග පද්ධති සහ නිෂ්පාදනය ඉහළ නැංවීමේ වෙනත් ක්‍රම සඳහා ආයෝජන ඉහළ දමයි. දේශීය ඉල්ලුම සමඟ වේගයෙන් වෙනස් විය නොහැකි ව්‍යාපාර බොහෝ විට මුලින්ම තම නිෂ්පාදන අපනයනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. වෙළඳපොළක් නොමැති නම්, ඔවුන්ට තරඟ කිරීමට නොහැකි විය හැකි අතර වෙනත් බෝග වෙත යොමු නොවී ව්‍යාපාරයේ රැඳී සිටිය හැකිය.
දේශගුණික විපර්යාස කර්මාන්තය තුළ තිරසාර භාවිතයන් සඳහා ඇති අවශ්‍යතාවය මත පීඩනය වැඩි කර ඇති අතර, එය දැනටමත් ලොව පුරා කාලගුණ රටා වල විශාල වෙනස්කම් වලට අනුවර්තනය වෙමින් පවතී. නමුත් කාලගුණ රටා වල කෙටි කාලීන වෙනස්කම් පවා නාටකාකාර බලපෑම් ඇති කළ හැකිය.
කෘෂි ව්‍යාපාර අභියෝග
විශාල ගොවිතැන් අංශයක් ඇති රටවල් ගෝලීය තරඟකාරිත්වයෙන් නිරන්තර පීඩනයට මුහුණ දෙයි. තිරිඟු, ඉරිඟු සහ සෝයා බෝංචි වැනි නිෂ්පාදන ඒවා වගා කරන ඕනෑම තැනක සමාන භාණ්ඩ වන අතර, අඩු මිලකට වෙළඳපොළට පැමිණිය හැකි නම්, එක් ප්‍රදේශයක නිෂ්පාදනයක් තවත් ප්‍රදේශයක නිෂ්පාදනයක් මඟින් පහසුවෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය කළ හැකිය. ගොවීන් මුහුණ දෙන තවත් බොහෝ අභියෝග තිබේ.
- ගෝලීය කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන මිල ගණන් වේගයෙන් වෙනස් විය හැකි අතර, එමඟින් බෝග සැලසුම් කිරීම සංකීර්ණ වේ.
- තදාසන්න සහ නාගරික ප්‍රදේශ ගොවිපළ ප්‍රදේශ දක්වා ව්‍යාප්ත වන විට ගොවීන්ට වගා කළ හැකි ඉඩම් අඩු විය හැකිය.
- තරඟකාරීව පැවතීම සඳහා කෘෂි ව්‍යාපාර වඩාත් කාර්යක්ෂමව ක්‍රියාත්මක වීම අවශ්‍ය වන අතර, බොහෝ විට නව තාක්ෂණයන් සඳහා ආයෝජන, බෝග පොහොර සහ ජලය දැමීමේ නව ක්‍රම සහ ගෝලීය වෙළඳපොළට භාණ්ඩ ගෙන ඒමේ නව ක්‍රම ඇතුළත් වේ.
- දේශගුණික විපර්යාස යනු ලොව පුරා කෘෂි ව්‍යාපාර සඳහා ඇති ලොකුම පොදු අභියෝගය විය හැකිය. එය දේශගුණික විපර්යාසවලින් වැඩිපුරම බලපෑමට ලක්වන සහ ඒවා ඉදිරියට ගෙනයාමට සම්බන්ධ වන කර්මාන්ත වලින් එකකි.
- ලොව පුරා කෘෂිකාර්මික ව්‍යාපාර ලෝකයේ හරිතාගාර වායු විමෝචනයෙන් 17%ක් පමණ වන අතර (ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමට උපකාරී වන අතර), විමෝචනය අඩු කිරීම සඳහා එම අංශයට පීඩනයක් ඇති කරයි.
- කෘෂි ව්‍යාපාරවලට සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වයේ සහ වර්ෂාපතනයේ අස්ථාවරත්වය මෙන්ම ආන්තික කාලගුණය ද දැඩි ලෙස බලපායි. දේශගුණික විපර්යාස මගින් උග්‍ර වන තාප තරංග, නියඟ, ආන්තික කුණාටු සහ ලැව්ගිනි (මේ සියල්ල බෝග වලට හානි කිරීමට සහ පශු සම්පත් වලට තර්ජනයක් විය හැකිය). ඉහළ යන උෂ්ණත්වය බෝග වගා තත්ත්වයන්ට තර්ජනයක් විය හැකිය.
- මේ සියල්ල කෘෂි ව්‍යාපාර සඳහා ප්‍රධාන අභියෝගයක් නියෝජනය කරන අතර, එම ව්‍යාපාර වඩාත් තිරසාර නිෂ්පාදන ක්‍රම අනුගමනය කිරීමට පීඩනයට මුහුණ දෙයි. විමෝචනය අඩු කිරීමට සහ වෙනස්වන දේශගුණයට අනුවර්තනය වීමට ක්‍රම සොයා ගැනීම අනාගත සාර්ථකත්වයට යතුර වනු ඇත.
නව තාක්ෂණය භාවිතය
- ගෝලීය කෘෂි ව්‍යාපාර අංශයේ තරඟකාරීව සිටීමට නව තාක්ෂණය භාවිතා කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. තරඟකාරීව සිටීමට ගොවීන් බෝග පිරිවැය අඩු කර අක්කරයකට අස්වැන්න වැඩි කළ යුතුය.
- සමහර ගොවීන් මී මැසි දෛශික තාක්ෂණය අනුගමනය කර ඇත. මෙයට මී මැස්සන් ඇති කිරීම සහ ජෛව පාලන කාරක සඳහා බෙදා හැරීමේ ක්‍රමයක් ලෙස භාවිතා කිරීම ඇතුළත් වන අතර එමඟින් පළිබෝධ, දිලීර සහ රෝග වලින් ශාක ආරක්ෂා කිරීමට හැකියාව ලැබී ලැබී ඇත.
- කෘෂිකර්මාන්තයට මී මැස්සන් අත්‍යවශ්‍ය වන නමුත් මෑත වසරවලදී මීමැසි ගහනය පහත වැටී ඇත. 2022 අප්‍රේල් සිට 2023 අප්‍රේල් දක්වා කාලය තුළ එක්සත් ජනපදයේ මී මැසි ජනපදවලින් අඩක් පමණ මිය ගියේය.
- මෙම නව තාක්ෂණය මඟින් මීමැසි පාලනය වැඩි දියුණු කළ හැකිය. එසේම වැඩි ජනපද සංඛ්‍යාවක් වර්ධනය කිරීම ප්‍රවර්ධනය කළ හැකි අතර මෙමඟින් බෝග අස්වැන්න වැඩි දියුණු කර රෝග වලට එරෙහිව සටන් කළ හැකිය.
- මෑත වසරවලදී කෘෂි ව්‍යාපාරවල ඉලෙක්ට්‍රොනික ඩ්‍රෝන යානා විශාල කාර්යභාරයක් ඉටු කර ඇත. පළිබෝධ සහ රෝග සඳහා ඔත්තු බැලීම, ජල පීඩනය නිරීක්ෂණය කිරීම, ශාක පරීක්ෂා කිරීම, අයාලේ යන පශු සම්පත් සොයා ගැනීම සහ ගංවතුර අවදානම් ආකෘති නිර්මාණය සඳහා දත්ත රැස් කිරීම වැනි කාර්යයන් සඳහා ගොවීන් ඩ්‍රෝන යානා භාවිතා කර ඇත.
- රොබෝ විද්‍යාව, GPS තාක්ෂණය සහ තෙතමනය සංවේදක ගොවීන්ට සේවක ආරක්ෂාව වැඩි දියුණු කිරීමට සහ සමීපව ඉලක්ක කරගත් ප්‍රදේශවල පළිබෝධනාශක සහ පොහොර වඩාත් පහසුවෙන් යෙදීමට සහ අපතේ යන ජලය අවම කිරීමට ද උපකාරී වේ.
කෘෂි ව්‍යාපාර උදාහරණ
කෘෂි ව්‍යාපාර යනු පුළුල් පරාසයක සමාගම් සහ මෙහෙයුම් සහිත පුළුල් කර්මාන්තයකි. කෘෂි ව්‍යාපාරවලට ගෝලීය පරිමාණයෙන් ආහාර නිෂ්පාදනයේ යෙදෙන කුඩා පවුල් ගොවිපළවල් සහ බහුජාතික සමූහ සමාගම් ඇතුළත් වේ.
කෘෂි ව්‍යාපාර සඳහා උදාහරණ ලෙස Deere & Company – DE වැනි ගොවිපළ යන්ත්‍ර නිෂ්පාදකයින්, Bayerවැනි බීජ සහ කෘෂි රසායනික නිෂ්පාදකයින්, Archer-Daniels-Midland Company – ADM වැනි ආහාර සැකසුම් සමාගම්, ගොවීන්ගේ සමුපකාර, කෘෂි සංචාරක සමාගම් සහ ජෛව ඉන්ධන, සත්ව ආහාර සහ අනෙකුත් ආශ්‍රිත නිෂ්පාදන නිෂ්පාදකයින් ඇතුළත් වේ.
කෘෂි ව්‍යාපාර සඳහා උදාහරණයක් කුමක්ද?
කෘෂිකර්මාන්තය යනු ආහාර හෝ වෙනත් නිෂ්පාදන සඳහා බෝග, පශු සම්පත්, මාළු, ගස් සහ අනෙකුත් ජීවීන් ඇති කිරීමේ පුරුද්දයි. කෘෂිකර්මාන්තයට දිගු ඉතිහාසයක් ඇත. අවසාන අයිස් යුගය අවසානයේ මිනිසුන් කෘෂිකර්මාන්තය ආරම්භ කළ බව පුළුල් ලෙස විශ්වාස කෙරේ.
කෘෂි ව්‍යාපාරවල ප්‍රධාන කාණ්ඩ තුන මොනවාද?
කෘෂි ව්‍යාපාර ප්‍රධාන කාණ්ඩ තුනකට බෙදිය හැකිය, ඒවා නම්,
- කෘෂිකර්මාන්තය,
- පශු සම්පත්
- වන වගාව.
කෘෂිකර්මාන්තයට බෝග වගා කිරීම සහ අස්වැන්න නෙළීම වැනි ක්‍රියාකාරකම් ඇතුළත් වේ. පශු සම්පත් යනු කිරි, බිත්තර හෝ මස් වැනි නිෂ්පාදන සඳහා සතුන් ඇති කිරීම ය. වන විද්‍යාවට ඉදිකිරීම්, කඩදාසි සෑදීම සහ වෙනත් අරමුණු සඳහා ගස් සිටුවීම, වගා කිරීම සහ අස්වැන්න නෙළීම ඇතුළත් වේ.
වඩාත්ම ලාභදායී කෘෂි ව්‍යාපාරය කුමක්ද?
- එක්සත් ජනපද කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවට අනුව, එක්සත් ජනපදයේ ඉහළම නිෂ්පාදන පහ වන්නේ ඉරිඟු, ගවයන්, සෝයා බෝංචි, කිරි නිෂ්පාදන සහ බ්‍රොයිලර් (ආහාර සඳහා ඇති කරන කුකුළන්) ය.
- වඩාත්ම ලාභදායී කෘෂි ව්‍යාපාර මෙම නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය, සැකසීම සහ අලෙවිකරණයයි.
කෘෂි ව්‍යාපාරයේ අනාගතය කුමක්ද?
දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම් හේතුවෙන් කෘෂි ව්‍යාපාර පරිණාමය වීමට ඉඩ ඇත. ජානමය වශයෙන් වෙනස් කරන ලද බෝගවල නැගීම සහ කර්මාන්ත ඒකාබද්ධ කිරීම වැනි අනෙකුත් වෙනස්කම් සිදුවෙමින් පවතී.
අවසන් කිරීම
කෘෂි ව්‍යාපාර යනු ලෝකයේ පැරණිතම කර්මාන්ත වලින් එකක් වන අතර මානව කෘෂිකර්මාන්තය සහස්‍ර ගණනාවකට පෙර ආරම්භ විය. එය ඉතා විවිධාකාර වන අතර නව ශාක සංවර්ධනය කරන විද්‍යාඥයින්ගේ සිට ගොවිපළ උපකරණ තැනීමේ කාර්මික සේවකයින් දක්වා සහ ආහාර වගා කිරීමේ සහ අස්වනු නෙළන කම්කරුවන් දක්වා සියල්ලන්ම ඇතුළත් වේ.
දේශගුණික විපර්යාස හේතුවෙන් කර්මාන්තය ප්‍රධාන වෙනස්කම් හා අභියෝගවලට මුහුණ දුන්න ද, ජනතාවගේ ආහාර අවශ්‍යතා වෙනස් වන විට එය දිගටම පරිණාමය වනු ඇත.
මූලාශ ය- https://www.investopedia.com/terms/a/agribusiness.asp
