ලොව පුරා කර්මාන්ත ප්‍රතිනිර්මාණය කරමින් සිටින කෘත්‍රිම බුද්ධිය (artificial intelligence – AI) සමඟින්, ශ්‍රී ලංකාවේ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායන් (SMEs) AI යුගයේ තරඟකාරීව සිටින්නේ කෙසේද යන ප්‍රශ්නය අද (21) දින කොළඹ ටාජ් සමුද්‍රා හිදී පැවති රටේ විශාලතම SME සංසදය වන Scale Up Sri Lanka 2025 හි කේන්ද්‍රීය වේදිකාවට පැමිණියේය.
ලංකා වාණිජ මණ්ඩලය විසින් ප්‍රධාන රාජ්‍ය ආයතන, සංවර්ධන හවුල්කරුවන් සහ පෞද්ගලික අංශයේ ප්‍රමුඛයන් සමඟ සහයෝගයෙන් සංවිධානය කරන ලද මෙම සංසදයේ දී “AI යුගයේ ඉදිරියට යන්නේ කෙසේද ?” යන මාතෘකාව යටතේ සැසියක් පැවැත්විණි. මෙම සැසියේ ශ්‍රී ලංකාවේ වර්ධනය වන AI පරිසර පද්ධතියේ චින්තන නායකයින් සහ වෘත්තිකයන් එක්රැස් කරන ලද්දේ AI මගින් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර බලගැන්විය හැකි ආකාරය පිළිබඳ දේශීය, ප්‍රායෝගික ඉදිරි දර්ශන සැපයීම සඳහා ය.
ප්‍රධාන දේශනය ජාතික AI උපදේශක කමිටුවේ / National AI Advisory Committee සභාපති ආචාර්ය රොමේෂ් රණවන විසින් පවත්වන ලදී. රට පුරා සිටින සැබෑ ලෝක උදාහරණ උපයෝගී කරගනිමින්, AI මගින් පාරිභෝගික සේවය වැඩිදියුණු කළ හැකි ආකාරය, ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවිය හැකි ආකාරය සහ වඩා හොඳ ව්‍යාපාරික තීරණ සක්‍රීය කළ හැකි ආකාරය ඔහු පැහැදිලි කළේය.
බොහෝ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර දැනටමත් නොදැනුවත්වම AI භාවිතා කරන බවත් (WhatsApp ස්වයංක්‍රීයකරණය, ෆේස්බුක් දැන්වීම් ඉලක්ක කිරීම හෝ ගූගල් මෙවලම් හරහා) දැන් සැබෑ අභියෝගය නිෂ්ක්‍රීය භාවිතයේ සිට හිතාමතා භාවිතය දක්වා ගමන් කරන බවත් ඔහු සඳහන් කළේය.
ආචාර්ය රණවන ද ප්‍රධාන සන්ධිස්ථානයක් නිවේදනය කිරීමට මෙම වේදිකාව භාවිතා කළේය, ශ්‍රී ලංකාව ඉදිරි මාසවලදී ගෝලීය ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව දේශීය අවශ්‍යතාවලට ගැලපෙන පරිදි නිර්මාණය කර ඇති එහි පළමු AI legislative roadmap එළිදක්වනු ඇත.
සීමිත අයවැයක් සහිතව වුව ද, කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යවසායකයින්ට AI භාවිතා කිරීම ආරම්භ කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳ බිම් මට්ටමේ අවබෝධයක් ලබා දුන් AI උපදේශක කමිටුවේ සාමාජිකාවක් ද වන සංජිනි මුණවීර මහත්මිය ඔහු සමඟ සංසදයට එක් වූවාය. අන්තර්ගත නිර්මාණය, පාරිභෝගික සන්නිවේදනය සහ ව්‍යාපාර ස්වයංක්‍රීයකරණය සඳහා ප්‍රවේශ විය හැකි මෙවලම් ඇය පෙන්වා දුන් අතර, AI සැබවින්ම ඇතුළත් කිරීම සඳහා දැනුවත්භාවය ගොඩනැගීමේ සහ දේශීය භාෂා සහාය සඳහා අවශ්‍යතාවය ගැන ද කතා කළාය.
Hatch හි ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී මෙවන් පීරිස් මහතා සැසි මධ්‍යස්ථකරු / session moderator ලෙස කටයුතු කළේය. ඔහු AI භාවිතය සඳහා ප්‍රායෝගික ප්‍රවේශ ස්ථාන කරා සාකච්ඡාව මෙහෙයවූ අතර, සාමාන්‍ය කාර්යයන් ස්වයංක්‍රීය කිරීමෙන් සහ ක්‍රමයෙන් ඔවුන්ගේ ඩිජිටල් පරිවර්තනය පරිමාණය කිරීමෙන් ව්‍යාපාර “කුඩාවට ආරම්භ කිරීමට” දිරිමත් කළේය. සරල බව, අත්හදා බැලීම සහ දේශීය වශයෙන් අදාළ නවෝත්පාදනයන් කෙරෙහි ඔහුගේ අවධානය ප්‍රේක්ෂකයින් සමඟ දැඩි ලෙස අනුනාද විය.
ප්‍රායෝගික අවබෝධයන්ට අමතරව, සැසියේදී ශ්‍රී ලංකාවේ AI ගමනට අත්‍යවශ්‍ය ප්‍රතිපත්ති සංවර්ධනයන් ඉස්මතු කරන ලදී. ආචාර්ය රණවන මහතා ආචාර්ය හාන්ස් විජේසූරිය මහතාගේ නායකත්වය යටතේ පසුගිය මාස හය තුළ සංවර්ධනය කරන ලද ඉදිරි AI උපාය මාර්ගය පිළිබඳව විස්තර කළේය. සිංගප්පූරුව සහ එස්තෝනියාව වැනි රටවල සාර්ථක ගෝලීය රාමු මගින් මෙම උපාය මාර්ගය ආභාෂය ලබා ඇති බවත්, ශ්‍රී ලාංකික ජනතාවට සහ ජාතික ආර්ථිකයට ප්‍රතිලාභ සැලසීම සඳහා AI භාවිතා කිරීමේ ඉලක්කය තුළ මුල් බැස ඇති බවත් ඔහු සඳහන් කළේය.
AI ජාතික උපායමාර්ගය මූලික අවධානය යොමු කරන ක්ෂේත්‍ර පහක් මගින් මෙහෙයවනු ලැබේ. ඒවා නම්, දත්ත ලබා ගැනීමේ හැකියාව වැඩිදියුණු කිරීම, අංශ හරහා AI ආශ්‍රිත කුසලතා වර්ධනය කිරීම, යටිතල පහසුකම් සඳහා ප්‍රවේශය ශක්තිමත් කිරීම, දේශීය පර්යේෂණ සහ සංවර්ධනය පෝෂණය කිරීම සහ AI හි අවස්ථා සහ අවදානම් යන දෙකම පිළිබඳව මහජන දැනුවත්භාවය ගොඩනැගීමය.
අවදානම් කාචය හරහා පමණක් AI බැලීමේ සිට එහි පරිවර්තනීය ව්‍යාපාරික වටිනාකම තේරුම් ගැනීම දක්වා මාරු වීමේ අවශ්‍යතාවය ආචාර්ය රණවන අවධාරණය කළේය.
මෙම උපාය මාර්ගය ජාතික බලපෑම සඳහා ප්‍රධාන මාර්ග දෙකක් ද ඉස්මතු කරයි. ඒවා නම්, රාජ්‍ය සේවා සැපයීම වැඩි දියුණු කිරීම / enhancing public service delivery සහ විශේෂයෙන් කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර අතර වගකිවයුතු පෞද්ගලික අංශයේ අනුගත වීම ප්‍රවර්ධනය කිරීමය / driving responsible private sector adoption. මෙයට සහාය වීම සඳහා, ආරක්ෂිත සහ විශ්වාසදායක පරිසරයක් තුළ AI නවෝත්පාදනයන් පෝෂණය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය සම්පත්, පුහුණුව සහ පාලන රාමු ආයතනවලට සැපයිය හැකි ආකාරය මාර්ග සිතියම මඟින් දක්වා ඇත. ඇතුළත් කිරීම, විනිවිදභාවය සහ සදාචාරාත්මක භාවිතය යන මූලධර්ම මගින් එය පදනම් වනු ඇත.
අවසාන වශයෙන් සමුළුව, බෙදාගත් පණිවිඩයක් ප්‍රතිරාවය කළේය: AI තවදුරටත් විශාල සමාගම් සඳහා වෙන් කර ඇති සුඛෝපභෝගී භාණ්ඩයක් නොවේ. නිවැරදි දැනුවත්භාවය, මෙවලම් සහ සහාය ඇතිව, එය දැන් ශ්‍රී ලංකාව පුරා ආගන්තුක සත්කාර සහ කෘෂිකර්මාන්තයේ සිට සෞඛ්‍ය සහ සිල්ලර වෙළඳාම දක්වා කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර සඳහා දැරිය හැකි සහ බලගතු සක්‍රීයකාරකයකි.
ශ්‍රී ලංකාව සිය ඩිජිටල් ගමනේ ඉදිරියට යන විට, සැසිය එක් දෙයක් පැහැදිලි කළේය: AI වැළඳ ගැනීමෙන් කුඩා ව්‍යාපාර සඳහා සැබෑ, මැනිය හැකි බලපෑමක් ඇති කළ හැකිය.
මූලාශ්‍රය – https://www.icta.lk/media/news/empowering-smes-with-ai-highlights-from-scale-up-sri-lanka-2025
